TBMM - Yusuf Ziya İrbeç - Konuşma
Sayın Milletvekilleri;
Günümüz dünyasında Yükseköğretim; özgürlük ve demokrasi gibi insanlığın ortak değerleri ile bireysel olguların birliktegelişmesine katkı sağlayan gelişmelere özel bir vurgu yaparak yeniden şekillenmektedir.
Demokratik değerlerin toplumda daha kalıcı ve etkin olabilmesi için eğitim ve özellikle yüksek öğretim kurumlarının yeterince yaygın hale gelmesi oldukça önemlidir.
Türkiye’deki üniversitelerin eğitimin fert, toplum ve kültür boyutlarını ve evrensel gelişmeleri birlikte ele alarak yükseköğretim stratejisini geliştirmeleri; Türkiye’nin Dünya ülkeleri arasındaki yükselen konumunu daha da güçlü hale getirecektir.
Bu bakımdan AK Parti Hükümetleri bütçeden en büyük payı eğitime ayırmıştır. 2002 yılında 7.5 milyar YTL olan MEB Bütçesi 2009 yılında 27.88 milyar YTL’ye yükseltilmiştir. Artış 2002 yılına göre %274’tür.
YüksekÖğretim Bütçesi 2002 yılında 2.5 milyar YTL iken 2009 yılında 8.8 milyar YTL olmuştur. Artış 2002 yılına göre %252’dir.
AK Parti hükümetleri öncesinde sadece 40 ilde 76 üniversite vardı. Bu sayıya 54 yeni üniversite ve 230 fakülte ilave edilmiştir.
AK Parti Hükmetleri; 81 ilimizin hepsini üniversiteye kavuşturmuş ve üniversite sayısını 130’a yükseltmiştir.
Türkiye’de Bütçeden Yükseköğretime Ayrılan Pay ve Milli Gelire Oranı
Yıllar
|
Yükseköğretim Bütçesinin Konsolide Bütçeye Oranı (%)
|
Yükseköğretim Bütçesinin GSMH’ye Oranı (%)
|
1999
|
2,49
|
0,86
|
2000
|
2,26
|
0,84
|
2001
|
2,82
|
0,74
|
2002
|
2,55
|
0,89
|
2003
|
2,27
|
0,94
|
2004
|
2,45
|
0,86
|
2005
|
3,34
|
1,07
|
2006
|
3,35
|
1,04
|
2007
|
3,21
|
1,05
|
2008
|
3,29
|
1,02
|
Türkiye’de Bütçeden Eğitime Ayrılan Pay ve Eğitim Harcamalarının Milli Gelire Oranı
Yıllar
|
MEB Bütçesinin Konsolide Bütçeye Oranı (%)
|
MEB Bütçesinin GSMH’ye Oranı (%)
|
1999
|
7,85
|
2,72
|
2000
|
7,17
|
2,66
|
2001
|
8,37
|
2,19
|
2002
|
7,61
|
2,66
|
2003
|
6,91
|
2,85
|
2004
|
8,53
|
3,00
|
2005
|
9,53
|
3,07
|
2006
|
9,50
|
2,95
|
2007
|
10,42
|
3,40
|
2008
|
10,30
|
3,13
|
Eğitim Kademelerine Göre Öğrenci Başına Yapılan Harcama (ABD Doları)
Ülkeler
|
İlköğretim
|
Ortaöğretim
|
Yükseköğretim
|
İlköğretimden Yükseköğretime
|
Çek Cumhuriyeti
|
2.791
|
4.779
|
5.711
|
4.484
|
Fransa
|
5.082
|
8.737
|
7.322
|
7.880
|
Yunanistan
|
4.595
|
5.213
|
4.521
|
5.135
|
Macaristan
|
3.841
|
3.692
|
5.607
|
4.326
|
İtalya
|
7.390
|
7.843
|
4.812
|
7.723
|
Meksika
|
1.694
|
1.922
|
4.834
|
2.128
|
Polonya
|
3.130
|
2.889
|
3.893
|
3.323
|
Türkiye
|
1.120
|
1.808
|
4.231
|
1.527
|
OECD Ort.
|
5.832
|
7.276
|
7.951
|
7.061
|
Kaynak: OECD Bir Bakışta Eğitim 2007 Raporu, Sayfa: 186.
Yükseköğretim artık küresel bir olgu haline gelmiştir. Eğilim, dünya gençliğinin Türkiye’deki Yükseköğretim kurumlarından ve Türkiye’de eğitim gören Yükseköğretim gençliğinin de dünya üniversitelerinden yararlanması yönünde hızla gelişmektedir.
Bu durumda eğitimin Yüksek öğretimin amaç ve içerikleri giderek çeşitlenmekte, yükseköğretimin her kademesinde yatay ve dikey geçişlere ortam hazırlanmaktadır.
Yükseköğretim Kurumları; her yaştaki öğrenci ve vatandaşımıza hayat boyu öğrenen merkezli bir yaklaşımla ortam hazırlama zorunluluğunu gözden kaçırmamalıdırlar.
Küreselleşme ve ekonomik yeniden yapılanmalar daha yüksek nitelikleri gerektirmektedir. “Küresel bilgi toplumu” ile birlikte yükseköğretim küresel düzeydeki hizmet ticaretinin önemli bir bileşeni olmuştur.
Söz konusu değişimler farklı şekillerde hayata geçirilmiştir. Bunlardan çoğu mevcut düzenlemeleri geliştirmek suretiyle yapılmıştır. Fakat tedariklerin nitelik ve sürdürülebilirliği üzerindeki baskı ile daha fazla katılım ve daha fazla hesap verebilirlik konusundaki ısrar, ülkeleri daha ihtiyatlı ve geniş kapsamlı reformlar gerçekleştirmeye zorlamıştır. Bahsedilen reformların belki de en tartışmalıları öğrenci katkı payı uygulamasını başlatan veya öğrencilerin ve ailelerin finansal yükünü başka şekillerde artıranlar olmuştur. Diğer reformlar (Almanya, Avusturya, İsviçre ve Finlandiya’da olduğu gibi) yükseköğrenime başlama imkânı sunan yolları yeniden düzenlemiş, dereceleri yeniden yapılandırmış (Bologna Süreci), uluslararası yükseköğretim piyasasını güçlendirmiş (OECD/UNESCO 2005), ve kurumların özerkliğini artırmıştır (Japonya, Yeni Zelanda, Avustralya, Finlandiya).
Hepinizi Saygıyla Selamlıyorum.